Ik had een nachtmerrie. Een zeer strenge professor eiste van mij iemand te vinden die zijn eigen testament begreep. De professor wilde zo iemand spreken voor een wetenschappelijk onderzoek.
Je moet weten dat notarissen testamenten steeds uitgebreider en ingewikkelder maken. Ze beslaan soms wel 20 pagina’s. Ik sprak vele mensen aan en vond niemand. Ze hadden hun notaris gevraagd het allemaal uit te leggen, maar écht begrepen hadden ze het niet. Een testament wordt ook wel ‘laatste wil’ genoemd en dat vereist toch minimaal dat je het begrijpt. Dat leek mij tenminste. Badend in het angstzweet werd ik wakker. Tijdens mijn dagelijkse bezigheden zie ik regelmatig testamenten voorbijkomen.
Eén van de dingen die je daarin standaard ziet, is de tweetrapsmaking. Het houdt in dat je bepaalt dat vermogen in eerste instantie bij erfgenaam 1 terecht komt en dat dat het bij overlijden van deze persoon naar erfgenaam 2 gaat. Op deze wijze regeer je over je graf heen. De tweetrapsmaking heeft soms een fiscale achtergrond. Ik sprak Lidia, een pittige oudere dame met een kapitale villa. Zij is sinds 2005 weduwe. Haar kinderen willen dat zij naar een verzorgingstehuis gaat, wat zij pertinent weigert. Zij vroeg mij waarom de notaris een tweetrapsmaking in haar testament had opgenomen. Zij had daar helemaal niet om gevraagd. De clausule besloeg maar liefst 3 pagina’s met ingewikkelde test. Eén van haar kinderen, een dochter, was ongehuwd en had geen kinderen. Naar verwachting zou zij zo’n €900.000 erven. Bij haar overlijden zou het vermogen, althans wat daarvan nog over was, vereven naar haar 2 broers. Daarvoor geldt een erfbelastingtarief van 30%-40%. De tweetrapsmaking zorgt ervoor dat de broers dit vermogen technisch gezien van hun ouder erven. Daarvoor bedraagt het erfbelastingtarief slechts 10%-20%. Een no brainer voor de ingewijden. Maar of de testateur in kwestie het ook echt wil, is de vraag.