Blijf uit de klauwen van de sabeltandtijger

FiscAlert mei 2022 | jrg 28 nr 5 | p.28-29

sparen & beleggen

Blijf uit de klauwen van de sabeltandtijger

Op lange termijn is de kans groot dat je meer opbouwt met beleggen dan met sparen. Maar het kan ook mis gaan. Hoe werkt dat in uw brein?

Tekst: Henry J. Meijer

Terwijl je op een terras aan de koffie met appelgebak zit, word je door een keurig heerschap aangesproken met een voorstel. Het betreft een soort weddenschap. Je betaalt hem 100 euro. Er wordt een euromunt opgegooid. Bij 'munt' krijg je 250 euro en bij 'kop' ben je de ingelegde 100 euro kwijt. Wat is wijsheid? Je eerste gedachte is dat er een adder onder het gras zit. Er mankeert vast iets aan het muntje. De pijnlijke herinnering komt boven aan de 200 euro die je ooit met 'balletje balletje' in Parijs bent kwijtgeraakt. Met andere woorden, je vertrouwt het niet. Laten we for the sake of argument veronderstellen dat de man volkomen te vertrouwen is. Op basis van de objectieve winstkans zou je op het voorstel in moeten gaan. De kans is 50 procent dat je 150 euro verdient en 50 procent dat je 100 euro verliest. Winst levert 150 euro op en verlies kost slechts 100 euro. Toch zullen de meesten deze beker aan zich voorbij laten gaan. Maar waarom?

Verliesaversie
Psychologen noemen dit verliesaversie. Als de munt verkeerd valt, geeft dat een rotgevoel. Winst geeft een fijn gevoel en verlies een vervelend gevoel, dat ongeveer tweemaal zo zwaar weegt. Ondanks de objectieve winstkans wil je dat vermijden. Dat verklaart ook waarom mensen huiverig zijn te beleggen in aandelen of vastgoed. Op lange termijn is de kans heel groot dat je daarmee meer opbouwt dan met sparen. Maar er is ook een kans dat je verlies lijdt. En dat kan behoorlijk veel pijn doen. Verliesaversie is evolutionair bepaald. De op de savanne levende oermens betaalde een hoge prijs voor onvoorzichtigheid. De confrontatie met een sabeltandtijger zou hij immers niet overleven. De voorzichtigen overleefden en de onvoorzichtigen stierven uit. Met andere woorden, verliesaversie zit in uw genen.

Kans